تاریخچه پرونده: فایزینیسو واخیدوا

در ۱۹ آوریل ۲۰۱۳ جلسه جدید دادگاه مدافع حقوق بشر خانم فایزینیسو واخیدوا در دادگاه اقتصادی شهر دوشنبه برگزار شد این فعال حقوق بشر با یک شکایت برای تهمت و افترا روبه‌روست؛ این شکایت در رابطه با مصاحبه ایست که او در مورد یک تصادف ماشین که شرکت خصوصی توچیرون در آن درگیر بود انجام داد. گزارش‌شده است که این شرکت به اعضای خانواده رئیس‌جمهور وصل است. در این جلسه، دو طرف مواضع خود را تکرار کردند اما هیچ شواهد جدیدی ارائه نشد. جلسه آینده دادگاه برای ۲۴ آوریل ۲۰۱۳ تعیین شد.

فایزینیسو واخیدوا یک وکیل حقوق بشری است که در پرونده‌های شکنجه، آزادی رسانه و همچنین موارد نقض حقوق بشر توسط مسئولان دولتی کار می‌کند. او به‌صورت آشکار و عمومی معماران دولتی را نقد کرده و فساد درون سیستم قضایی را محکوم کرده است. در سال ۹۰ وکیل آقای ارونبوی عثمانوف بود؛ یک روزنامه‌نگار بی‌بی‌سی در تاجیکستان که با اتهام همدستی با فعالیت‌های یک سازمان غیرقانونی اسلام‌گرا، حزب التحریر، روبه‌رو بود و درنهایت توسط رئیس‌جمهور تاجیکستان با خاطر فشارهای ملی و بین‌المللی مورد عفو قرار گرفت.

در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۳، وب سایت خبری آنلاین «امروز نیوز» مقاله‌ای در مورد یک تصادف ماشین در اوایل سال 2013 منتشر کرد که بین یک کامیون بنزین توچیرون و وسیله نقلیه دیگری در بزرگراه دوشنبه-خجند رخ‌داده بود. راننده وسیله نقلیه دیگر در این تصادف کشته ش؛ این مقاله حاوی مصاحبه‌ای با فایزینیسو واخیدوا بود. وکیل حقوق بشر گزارش کرده بود که همسایگان راننده متوفی به وی گفته‌اند که جسد این راننده توسط راننده توچیرون برده شده و نمایندگان این شرکت بعداً برای بازگرداندن آن خواستار پرداخت 20000 دلار آمریکا شده‌اند.

این پول ظاهراً شکلی از جبران خسارت برای بنزینی است که از کامیون درنتیجه حادثه نشت کرده است؛ اما این شرکت اتهامات را رد کرده است. این مدافع حقوق بشر شنیده‌های خود را به روزنامه‌نگار فروزان اعظم زاد بازگو کرد و او نیز آن‌ها را در وب سایت امروز نیوز منتشر نمود.

در جلسه ۲۷ مارس ۲۰۱۳ از هر دو طرف خواسته شد که به توافق برسند؛ اما این شرکت حاضر به توافق نشد مگر آنکه تضمین شود که هیچ رسانه‌ای اتهامات علیه آن‌ها را تکرار نکند و فایزینیسو واخیدوا نتواند با رسانه‌ها صحبت کند. در جلسه ۵ آوریل ۲۰۱۳، این شرکت خواستار ۵۰۰۰۰ سامانی تاجیکستان (معادل حدود ۸۰۰۰ یورو) از فایزینیسو واخیدوا و یک سامانی از امروز نیوز به‌عنوان غرامت برای خسارتی که ادعا می‌شد به شهرت این شرکت وارد گردیده و همچنین انتشار یک عذرخواهی در امروز نیوز شد.

محاکمه این مدافع حقوق بشر نگرانی قابل‌توجهی را در جامعه مدنی تاجیکستان ایجاد کرده است. روزنامه‌نگاران محلی حاضر به شرکت در مراسم رسمی روز ملی مطبوعات در ۱۱ مارس ۲۰۱۳ نشدند چراکه قرار بود محاکمه این مدافع حقوق بشر در این روز آغاز شود. حامیان فایزینیسو واخیدوا بر این باورند که با توجه به ارتباط بین توچیرون و اعضای خانواده رئیس‌جمهور تاجیکستان، طرح دعوی در دادگاه ممکن است درواقع باانگیزه فعالیت‌های این وکیل حقوق بشر در افشا و محکوم کردن موارد نقض حقوق بشر باشد.